Flexibiliteit en inventiviteit. Meer dan ooit moesten docenten dit jaar die kwaliteiten aan de dag leggen. Bijna van de ene op de andere dag ging het land ‘op slot’ en maakte contactonderwijs plaats voor de digitale variant. Twee dingen vallen op bij docenten van hogeschool Windesheim: hun bevlogenheid en hun bereidheid er alles aan te doen om studenten goed onderwijs te blijven geven.
Digitaal onderwijs heeft veel positieve kanten, zo schrijft docent en hoofd opleiding Social Work Paulien van den Burg in haar column Veerkracht.* Paulien komt uit een echt onderwijsnest en werkt al zeven jaar bij hogeschool Windesheim in Almere. ‘Naast het aansturen van mijn fantastische team,’ zegt ze, ‘sta ik als docent nog elke week voor de groep en doe ik studentbegeleiding. Lesgeven is het mooiste vak van de wereld. Het geeft zoveel voldoening om bij studenten die al heel betrokken zijn, het vuur nog eens extra aan te wakkeren. We dagen ze uit de juiste vragen te stellen, kritisch te zijn en stil te staan bij de vraag waarom ze iets doen en hoe het eventueel anders kan. Hoewel het menselijke contact voor deze studenten een belangrijke reden is om de maatschappelijke richting te kiezen, zitten er toch ook veel positieve kanten aan de digitale wijze waarop we nu lesgeven.’
Samenwerken maakt je sterker
Paulien denkt terug aan de lente-lockdown. ‘Op vrijdag de 13e hoorden we dat de onderwijsinstellingen moesten sluiten vanwege corona. De maandag daarop gingen we al online van start… Diep respect voor iedereen die dat in zo’n korte tijd in de steigers zette! De flexibiliteit en de goede wil van docenten was opvallend. We zaten allemaal in hetzelfde schuitje. Dat gaf verbroedering. Juist op zulke buitengewone momenten leer je elkaar goed kennen. Het digitale lesgeven gebeurde regelmatig per tweetal. De één zorgde voor de techniek, de andere stond voor het scherm. Samenwerken maakt je sterker. Dat saamhorigheidsgevoel vond ik bijzonder.’
Onderwijs evolueert en we gaan samen een mooie balans vinden
Elk nadeel heeft z’n voordeel
Ook nadat de onderwijsinstellingen weer opengingen, was ‘lesgeven as usual’ nog niet aan de orde. ‘We mogen elkaar nu weer zien, maar er zijn drastisch minder contactmomenten. Hoorcolleges doen we nog steeds online. Groepen voor werkcolleges zijn teruggebracht naar maximaal acht. Natuurlijk zie ik ook positieve kanten. De lessen zijn intensief en we kunnen veel individuele aandacht geven. Je kent elkaar al snel bij naam. We vragen meer zelfstudie van de leerlingen, en dat hebben ze goed opgepakt. Ik was blij verrast door de kwaliteit van de ingeleverde opdrachten. Een ander voordeel is de tijdwinst, doordat ik geen reistijd heb. Ik kan rustig ontbijten en maak een lange wandeling met de hond. Wat je wel in de gaten moet houden, is dat de scheidslijn tussen werk en privé niet vervaagt. Je moet tijd voor jezelf durven nemen en je niet schuldig voelen, als je tussendoor een extra rustmoment neemt met een kopje koffie of geniet van een uitgebreide lunch. Ik denk dat het onderwijs evolueert en dat we een balans gaan vinden. Er ontstaat een combinatie van de beste elementen van online en fysiek lesgeven, met nóg meer aandacht voor het kleinschalige en persoonlijke.’
Juist in ongewone tijden leer je elkaar goed kennen
Fijn om weer eens andere gezichten te zien
Student Lisha Tuijn (19) ziet dat kleinschalige onderwijs wel zitten. Ze is derdejaarsstudent Social Work en loopt vier dagen per week stage bij een kinderbehandelcentrum. Daar werkt ze met kinderen met een ernstige meervoudige beperking. ‘Ik ben blij dat ik mag blijven stagelopen, natuurlijk met inachtneming van de regels,’ zegt Lisha. ‘Het is fijn om weer eens andere gezichten te zien. Mijn vorige stage werd ruw afgebroken door de lockdown. Hoewel abrupt, verliep de overgang van fysiek naar online vrij soepel. Ik vind die online lessen eigenlijk best wel prettig. Ik kan me nu helemaal focussen op wat de docent zegt, zonder afleiding. Ook prettig vind ik, dat ik mijn vragen kan stellen in de chat. Je vinger opsteken in een volle collegezaal kan namelijk best intimiderend zijn. Online les krijgen is ook efficiënter. Je hebt tijdwinst omdat je niet hoeft te reizen of steeds naar verschillende gebouwen moet gaan. Tussen de lessen door kan ik rustig iets voor mezelf doen of zonder interruptie m’n lessen voorbereiden. Wél moet je een goede balans zien te vinden tussen studeren en privé. Omdat je al thuis bent, ga je misschien te lang door. Ik denk dat de hoorcolleges online kunnen blijven, al mis ik soms de gezelligheid en inbreng van de grote groep. Aan de andere kant is het positief dat werkcolleges in kleinere groepen worden gegeven: je krijgt meer aandacht!’
