Gezond eten? – Dat is een werkwoord!

In: Culinair | Editie:

Tekst:

Het is al jaren schering en inslag: wéér een nieuwe superfood ontdekt die jou als bij toverslag kneiter­gezond maakt. Chiazaadjes, kurkuma, tarwegras, avocado’s… ze doen geweldige dingen in en met je lijf. Waarom eten we eigenlijk nog iets anders dan al dat fantastische wondervoedsel?

Om maar meteen met twee voeten op de grond te gaan staan: als iets te mooi klinkt om waar te zijn, is dat vaak omdat het gewoon te mooi is om waar te zijn. Het leven zit simpelweg niet zo eenvoudig in elkaar als we willen. De relatie van de mens met zijn voeding is zo ingewikkeld, dat de wetenschap er nog lang niet alles van weet. Sterker, hoe meer we weten, hoe meer we beseffen hoe weinig we nog maar weten.

Onwetenschappelijk?

Zijn al die claims dan niet wetenschappelijk? Nou, ja en nee dus. Het is zeker een feit dat de bovengenoemde foods (waarom is daar eigenlijk geen eenvoudig Nederlands woord voor?) heel hoge concentraties bevatten van iets wat heel goed is voor je lichaam. Maar het is helaas al even waar dat ze vele duizenden stofjes – die je lichaam even hard nodig heeft – dan weer NIET bevatten.

Is het allemaal zo ingewikkeld dan? Ja, reken maar! Neem koffie: is dat nou gezond of ongezond? Nou, allebei dus. In zo’n simpel kopje koffie zitten ruim 6000 verschillende stofjes, waarvan sommige slecht voor ons zijn en sommige goed, terwijl we het van de meeste eigenlijk nog steeds niet weten. Het aantal stofjes waar ons lijf niet zonder kan, loopt in de duizenden, waarschijnlijk tienduizenden, en mogelijk zelfs honderdduizenden. We ontdekken er aan de lopende band nieuwe – in voedsel dat we allang eten.

Variatie

Hoe zorg je dat je al die stofjes binnen krijgt? Op twee manieren: door ontzettend veel te variëren met gezonde, natuurlijke voedingsproducten en door industriële voedingsmiddelen zoveel mogelijk te laten staan. Dat klinkt simpel, en dat is het in feite ook. De mens is namelijk geëvolueerd door het voedsel te eten dat beschikbaar was. Wij hoeven onze voeding niet aan te passen; wij zijn al aangepast aan ons voedsel. Al dat nieuwe industriële spul is feitelijk overbodige en doorgaans vrij eenzijdige ballast. Alles wat je eet, betekent dat je iets anders niet eet.

Helaas is heel veel voedsel dat je in de supermarkt vindt, kunstmatig in elkaar gezet om zo gezond en vooral ook makkelijk mogelijk te zijn, alleen maar om weer ingehaald te worden door nieuwe inzichten. Wil je echt gezond eten, loop die dingen dan gewoon voorbij. Een simpel advies? Varieer, met de versafdeling als basis voor je dagelijkse maaltijden!

Brood

Brood, bij voorkeur volkorenbrood, wordt om twee redenen aangeraden: het bevat vezels en het bevat jodium, twee dingen waar de westerse mens dikwijls te weinig van binnenkrijgt. Die vezels kun je echter beter en efficiënter halen uit groenten: 35 kcal aan bleekselderij bevat evenveel vezels als 700 kcal aan volkorenbrood. En dat jodium? Wordt erin gestopt. Je kunt net zo goed een jodiumsupplement (0 kcal) slikken. Het Voedingscentrum geeft ook toe dat de aanbeveling om veel brood te eten voor een groot deel voortkomt uit het feit dat mensen graag brood eten. Je eet het dus omdat het wordt aangeraden, terwijl het wordt aangeraden omdat je het eet. Hoe dan ook: elke dag twee keer brood is niet bepaald gevarieerd. Dat kan best anders!

Eh, hadden we daar niet iets mee moeten doen? Oeps. Te laat!

Smoothies

Nou, dit kan niet mis, geef toe: lekker in de weer met slowjuicer of blender (over eenvoudige Nederlandse woorden gesproken…) en dan de gezondheid van pure groenten en fruit zó door je keelgat gieten. Leve de moderne tijd! Helaas is het leven alweer niet zo mooi. We beginnen even met die slowjuicer: moet je kijken wat daar aan afval uit komt! Dat zijn dus vooral de vezels die zo’n belangrijke reden vormen dat groenten en fruit gezond zijn. Het sap? Dat bestaat vooral uit vitamine C, waar echt niemand een tekort aan heeft, en suikers – dikwijls zelfs méér suiker per glas dan cola! Blenden dan? Iets minder slecht, maar nog steeds niet goed. Ten eerste sla je de vezels aan gort, waardoor je lijf er veel minder aan heeft. Maar vooral: die vloeistof gaat veel te snel door je systeem heen. Hé, zeggen je ingewanden, wat daar zo snel voorbij kwam stromen, hadden we daar niet iets mee moeten doen? Oeps. Te laat! Ja, lekker hoor, die smoothies. Maar echt iets voor af en toe. Groenten en fruit moet je gewoon kauwen!