Een dorp in een stad – Gemoedelijk leven in Nobelhorst

Wonen in een dorp, midden in één van de grootste steden van ons land. Klinkt bijzonder. ‘En dat is het ook,’ vindt Susan Galesloot, verantwoordelijk voor de gebiedsmarketing. ‘Nobelhorst is geen standaardwijk. Hier heb je een gezellig buurtleven met goed ‘nabuurschap’ en heel veel eigen inbreng. Nobelhorst bestaat uit verschillende buurtjes, die mede door eigen initiatieven van bewoners en ondernemers ontstaan. Weet je wat? Ik neem je mee op een buurttocht.’

Vanaf de A6 zie ik Nobelhorst al liggen. Een enorm verschil met de vorige keer dat ik hier reed. Het dorp krijgt al behoorlijk vorm, met haar warmkleurige huizen omgeven door bosrand. Zodra ik het dorp binnenrijd, overvalt mij een gevoel van gemoedelijkheid. De lange toegangslaan is aan beide kanten afgekaderd. Links door een dubbele rij bomen en rechts door een veld vol bloemen. Zo ver als mijn oog reikt is het veld bezaait met wuivend geel koolzaad, afgegrensd door een vloeiende rij paarse distels met hier en daar een speelse zonnebloem. In de zomer moet dit een lust voor het oog zijn.

Elke zaterdag vers: groente, kaas en vis

Aan het eind van de laan zie ik een rode, landelijke schuur opdoemen. Naast de witte met roedes versierde ramen hangen opengeklapte boerenluiken. In een afwijkende kleur dakpan lees ik het woord Buurtschuur. Kan niet missen: dit is de plek voor mijn afspraak met Susan. Boven de dubbele deuren hangt een spandoek. Terwijl ik uit mijn auto stap, lees ik hardop ‘elke zaterdag sociale Buurtmarkt. Kom! Kijk! Beleef!’ Achter mij hoor ik zeggen: ‘Dit is precies waarom ik je deze wijk wilde laten zien. Nobelhorst is een belevenis.’ Ik schud Susan de hand. Ze gaat verder: ‘De Buurtschuur is een mooi voorbeeld van wat hier kan én gebeurt. Deze buurtschuur is van ons eerste buurtschap.’

Helemaal van deze tijd!

Iedereen die in Nobelhorst woont, is automatisch lid van een buurtschap. Je krijgt daarmee de kans je eigen buurt en leefomgeving mee te creëren en te beheren. Helemaal anno nu. Susan: ‘een buurtschap bestaat uit ongeveer 300 voordeuren. De bewoners achter deze voordeuren delen gezamenlijk een buurtkavel van zo’n 1000 m2 waaraan ze samen een bestemming mogen geven. Van alles is mogelijk. Een minitheater, kas met moestuin of een natuurzwembad… Bedenk ’t maar!’ Achter de Buurtschuur lopen we een ruime natuurlijke speeltuin in. ‘Wat ze hier doen? Naast de wekelijkse buurtmarkt met verse groente, fruit, kaas, brood en vis, zijn er in de Buurtschuur bijvoorbeeld knutselmiddagen, een kerkdienst en wordt er yoga gegeven. Ook worden hier buurtbarbecues en stekjesruildagen georganiseerd. Je kunt het zo gek niet bedenken. Voor een klein bedrag mag je als lid de Buurtschuur afhuren voor bijvoorbeeld een feest.’

Nieuw land met rijke geschiedenis

De manier waarop én in welke vorm Nobelhorst ontstaat, hangt samen met de historie. Susan vertelt: ‘Duizenden jaren geleden stroomde hier de eem. Dat zie je op verschillende plaatsen terug in het dorp. Archeologische vindplaatsen, zoals hier naast de speeltuin, zijn gemarkeerd.’ Ze wijst naar een groen begroeide hut. ‘Deze hut is gemaakt vanuit de gedachte ‘hoe het hier wellicht ooit is geweest’. Van- uit diezelfde gedachte is het hele dorp opgebouwd. Vroeger woonde men op hoger gelegen delen, in bosrijke gebieden. In de lager gelegen delen vond je water en weilandschap. Nobelhorst is op dezelfde manier georganiseerd, met veel groen en water.’

Altijd makkelijk te herkennen

Ook de naamgeving brengt een vleugje heimwee naar lang vervlogen tijden met zich mee. De Hoeve, De Houtzagerij, De Dorpshaven, Het Landgoed en het toekomstige Laar vormen samen de eerste dorpskern: Het Brinkdorp. ‘Als straks Het Brinkdorp gebouwd is, starten we met dorpskern De Vallei, gevolgd door Het Marktdorp.’ Geen idee in welke buurt je bent? Je hoeft maar naar de huizen te kijken en het begint automatisch te dagen. ‘De huizen rondom de haven in De Dorpshaven zijn bijvoorbeeld gebouwd in de stijl van de visserij. Het metselwerk heeft patronen van de truien van de vissers. Elke visser had een eigen patroon. Waarom? Beetje luguber misschien: vissers verdronken regelmatig. Daarom waren ze bij leven én dood makkelijk herkenbaar…’

Collectief wonen en ondernemen

We lopen verder over de Nobellaan. Links staat ‘t Nobelhuis. Het doet mij een beetje denken aan een oud pakhuis, maar buiten die eerste indruk is er in eerste instantie niks bijzonders af te lezen. Totdat je het verhaal erachter hoort. ‘Het is een collectief appartementengebouw waar creatieve Almeerders betaalbaar wonen en vaak ook werken. Op de begane grond is er een gezamenlijke ruimte, waarover de bewoners beslissen wat ermee gebeurt. Zo is er een sportschool, een creatieve ruimte, een kapper en een gezellig huiskamercafé met vegan- friendly eten. Alles is bedacht en wordt bestierd door de bewoners zelf.’

Alles is bedacht en wordt bestierd door de bewoners zelf

Verlengde huiskamer, met verse koffie

Om te voorkomen dat de wijk verandert in een brei aan huizen, vind je op allerlei plekken prachtige iconen. Het is heel makkelijk om aan de hand van deze markante herkenningspunten elkaar de weg te wijzen. Om maar meteen een voorbeeld te geven: tegenover ‘t Nobelhuis staat de Melkfabriek. ‘Dit markante rode gebouw was in 2013 het eerste woongebouw dat in Nobelhorst werd gerealiseerd. Hier wonen mensen uit iedere levensfase samen. Het bijzondere is dat ook zij een gezamenlijke ruimte hebben ingericht. De meest uiteenlopende ideeën vlogen over tafel. Uiteindelijk koos men voor een relaxruimte. Hier kun je studeren, koffie drinken of gewoon een gezellig praatje met je buurman aanknopen. Zie het als een verlengde huiskamer.’

Weg met het kille individualisme

We steken onze hand op naar een vriendelijk zwaaiende bewoner. Niet voor de eerste keer tijdens de tour. ‘Mensen zijn hier erg sociaal,’ glimlacht Susan. ‘Je kunt hen typeren als mensen die klaar zijn met het kille individualisme. Gewoon rekening houden met elkaar en de personen om je heen wat aandacht geven: daar wordt de wereld een stuk prettiger van.’ Faciliteiten zijn er genoeg hier. ‘In afwachting van de supermarkt is er een fijne buurtwinkel. Daarnaast vind je aan de brink van Nobelhorst een gezondheidscentrum en basisschool Het Universum. Heel mooi hoe ze daar onderwijs op maat geven. Ze kijken echt naar het individuele kind, en geven perfect inhoud aan talentontwikkeling en gepersonaliseerd leren aan de hand van ICT.’

Appartementen in een landhuis

‘In de nabije toekomst, als je vanaf de Melkfabriek over de Nobellaan het dorp verder inwandelt, loop je zó tegen Het Landhuis aan.’ Susan vist een brochure uit haar tas. Ik zie een karakteristieke oprijlaan met aan beide kanten bomen en koetshuizen. Aan het einde van de laan ligt een sierlijk bestraat voorpleintje, met daaraan grenzend een werkelijk schitterend landhuis. Ik lees: ‘een prachtig gebouw met een klassieke en sfeervolle uitstraling. Achter de rijk gedetailleerde gevel gaan 15 comfortabele appartementen schuil’. ‘Mooi hè?’ haalt Susan mij terug in de realiteit. ‘Nou,’ breng ik enigszins beduusd uit. ‘En dat bos waarop de luxe appartementen uitkijken, blijft dat bestaan?’ vraag ik. Susan: ‘Absoluut! Dat is van Staatsbosbeheer. De appartementen gaan begin 2018 in de verkoop.’

Duizenden jaren geleden stroomde hier de Eem. Dat zie je terug in het dorp

Dorpssfeer met moderne insteek

Wat een heerlijke middag! Hoewel we nauwelijks van de hoofdlaan zijn afgeweken, heb ik al een vrij duidelijk beeld van nobelhorst. De bijzondere, warme architectuur, de sociale ondernemende mensen, de ouderwetse gemoedelijke dorpssfeer en de moderne innovatieve insteek, waarin bewoners veel zelf bedenken, doen en beheren. Eén ding is zeker. Nobelhorst is lastig samen te vatten in woorden. Je moet het gewoon beleven! Op naar de volgende buurttocht.