De schatkamer van Almere

In: Schatkamer | Editie:

Tekst: | Fotografie:

Achter een dikke stalen deur, helemaal onderin het stadhuis, wordt de geschiedenis van de stad bewaard in eindeloze rijen kartonnen dozen, gevuld met droge documenten. In een hoekje achterin staan drie kasten met spullen. Een bord, een grammofoonplaat, een poppetje op een sokkel. Het zijn geschenken, trofeeën, levenloze overblijfselen van wat ooit leefde. En achter elk stuk zit een verhaal. Dit is de schatkamer van Almere.

Prachtig stukje geschiedenis

In het stadsarchief van Almere stuiten we evenwel op een prachtig stukje geschiedenis dat een verrassend inzicht geeft: ‘Oude kaart der nu Vereenigde Nederlanden tot opheldering der Vaderlandsche Historie in de Middeleeuwe, By Isaak Tirion, 1749’. Op de plek waar het IJsselmeer ligt, kunnen we lezen: Meer Almari of Zuider Zee. Tirion was een Nederlandse boekhandelaar en uitgever (1705 – 1765) en gaf onder andere tal van topografiche werken uit. Onder meer deze bijzondere, historische kaart, die aan 18de-eeuwers uitlegt dat in de middeleeuwen de Zuiderzee Meer Almari werd genoemd.

Opheldering der Vaderlandsche Historie in de Middeleeuwen

Flevoland mag dan de jongste provincie van Flevoland zijn, maar het is er wél eentje met een geschiedenis die veel verder teruggaat dan de droogmaking van de Zuiderzee. De plek waar nu Almere ligt, behoort volgens archeologen zelfs tot de oudste bewoonde gebieden van ons land. Er zijn bewoningssporen gevonden die dateren uit ongeveer 6700 voor Chr. in de loop der tijd steeg het waterniveau en verdween het gebied onder water. De naam Almere komt tussen 755 en 768 voor het eerst voor, maar duidde toen water aan.

Het woord ‘Aelmere’ staat namelijk in de levensbeschrijving (vita) van de heilige martelaar Bonifatius. De monnik Willibaldus beschrijft hoe Bonifatius in het jaar 753 met andere missionarissen naar Friesland voer, ‘over het water dat door de bewoners zelf ‘Aelmere’ wordt genoemd’. Het is bekend hoe dat afliep: in 754 werd hij in Dokkum vermoord. Ala betekent groot, Mere betekent meer, dit is de meest gebruikte uitleg van het woord Almere. In de veertiende eeuw raakte de naam Aelmere uit de gratie, vanaf die tijd gaf men de voorkeur aan Zuiderzee.