We schreven het al in de vorige editie. Onze stedenband met Shenzhen werd in juni in China geformaliseerd. Burgemeester Jorritsma ondertekende er een samenwerkingsovereenkomst. Dat moet Chinese investeringen en samenwerking bij stedelijke ontwikkeling opleveren. En mogelijk is er een rol voor de Chinezen in de ontwikkeling van onze Green City.
Bij zulk nieuws ga ik meteen op de dijk staan om te zien of er al Chinezen in aantocht zijn. Natuurlijk was ik weer veel te ongeduldig. Na een uurtje aalscholvers ontwijken, die vluchtten uit hun door snelweggroei geteisterde habitat in het Kromslootpark, kies ik moedeloos de kortste weg naar huis. Nog niet zo simpel. Het Dunlopfietspad is afgesloten en de twee fietspaden naar de Wierden ook. Op het groene postzegeltje aan de westkant van Haven worden sportvelden en spontane bossages verruild voor 450 woningen. Tot zover de Green City. Laat ik nu niet uitweiden over wat we in Almere allemaal volbouwen. Voer voor een ander artikel. Terug naar China: wat zijn de overeenkomsten en verschillen met Shenzhen en wat kunnen we daarvan leren? Of zij?
Stedenband
Almere heeft een handvol zustersteden. Kumasi kennen we van de Afrikadag, Milton Keynes als mede-New Town en het Zweedse Växjö. De andere zustersteden staan niet erg in de belangstelling. In het verleden stuurden Almere en Aalborg nog wel eens wat busladingen sporters heen en weer, maar die uitwisseling lijkt opgedroogd. Het concept zusterstad leeft niet erg in Almere. De teller voor zustersteden staat bij het metropolitische Shenzhen inmiddels op 59 of 60. Helemaal duidelijk is het niet. Wat nauwelijks verwijtbaar is bij zulke aantallen. Shenzhen is gek op stedenbanden en ze doen van alles met iedereen. Maar ook al worden we in Shenzhen met alle egards ontvangen als we de stad bezoeken, men maakt verder geen melding van het feit dat ze in juni een samenwerkingsovereenkomst ondertekenden met Almere.
Hoeveel miljardairs Almere heeft? Ik denk niet één. Shenzhen: 25
Rijkdom
Hoeveel miljardairs Almere heeft? Ik denk niet één. Shenzhen heeft er 25. Voor alle duidelijkheid: niet gerekend in Yuan, maar in Dollars. Het geeft een beetje aan wat de aantrekkingskracht van onze grote zus is. Er wonen er meer in Shenzhen dan in Peking of Shanghai. Mogelijk is de nabijheid van Hong Kong een factor. Maar vooral de uitzonderingspositie als Special Economic Zone geeft het ondernemerschap hier vleugels. Zou het niet fijn zijn als een paar van die rijkaards hun investeringen zouden steken in wat toch wel de leukste van de zestig zustersteden moet zijn? Dus reist binnenkort een delegatie van ondernemers met wethouder Pol naar Shenzhen. Onbekend is onbemind. Bekend is misschien wel bemind.
Economie
Van alle Aziatische steden presteert Shenzhen economisch het beste. Niks Ho Chi Min, Singapore, Shanghai of Kuala Lumpur. De Amerikaanse denktank Milken zocht het uit. Onze big sister blinkt uit in het scheppen van banen en levendige stedelijke groei. Het is niet de massale productiekracht (goedkope arbeid) die het goed doet, maar juist de hoger gekwalificeerde sectoren als telecommunicatie, de financiële markt en in de bio-farmacie. Het verschil met Almere kan bijna niet groter zijn. Ons excellent gastheerschap brengt niet echt de successen waar we op hopen. Wel is het aantal webshops in onze stad bijna verdubbeld in de afgelopen drie jaar. Wat direct heeft geleid tot banengroei. De vraag is: wat kunnen wij leren van Shenzhen in hoe wij ondernemers aan Almere kunnen binden?
Think big
Onze burgemeester hield in juni een spreekbeurt in het kader van het Low Carbon City Forum. Ze hield de Chinezen voor dat het stimuleren en faciliteren van burgers en bedrijven de voorkeur verdient boven een van bovenaf opgelegde ontwikkeling. Shenzhen zou lering kunnen trekken uit onze ervaring met smart city platforms en publiek-private partnerschappen. Pak aan! Eind 2013 deed Eberhard van der Laan namens Amsterdam overigens ook een voorzet in die richting. Smart city Shenzhen met smart citizens naar het rolmodel van Amsterdam-Almere. Sinds het decreet van burgemeester Hans Ouwerkerk mogen we niet meer aan Calimero-denken doen. Doen we dus ook niet.
Verkeer
Shenzhen is een enorme stad. Infrastructuur is een permanent probleem. Bedenk daarbij dat de nieuwe rijkdom van de gemiddelde stads-Chinees eveneens explosief toenam. Ieder gezinslid wil nu een eigen auto. Daardoor staat Shenzhen op de zesde plaats van vastgelopen Chinese steden. Met drie miljoen auto’s op straat zijn er routes waar forensen tijdens de spits kunnen rekenen op twee uur vertraging. Vrije busbanen moeten uitkomst bieden. Net als in Nederland is er een app op je smartphone waar je precies kunt zien waar de bus is. Toch denkt meer dan 90% van de inwoners van Shenzhen dat de verkeersdrukte alleen maar zal toenemen. Ze willen gewoon allemaal een auto.
Groei
De groei van onze stad maakt een pas op de plaats. Sterker nog: wij krimpen nog harder dan Urk. Dat komt vast wel weer goed. Maar Shenzhen heeft geen last van een dipje. Overal wordt grond uitgegeven en wordt er gebouwd. Het groeit onstuitbaar door. Niemand weet hoe hard. Volgens de ene bron met tien miljoen inwoners, een andere vermeldt vijftien miljoen. En alle variaties daar tussenin. Een beetje raar, maar te verklaren. In Shenzhen wonen miljoenen arbeiders in ‘dormitoriums’. Eenvoudige hostels waar ze eten, slapen en hun andere dagelijkse dingen doen. Ze werken zes of zeven dagen per week en reizen eens in de paar weken naar een dorp op een dag of wat afstand. Daar staan ze ingeschreven, niet in Shenzhen.
Afhankelijk van de gekozen samenwerkingsvorm, kunnen steden meer of minder van elkaar opsteken. Op stedenbouwkundig vlak denken wij dat we de Chinezen wel wat kunnen leren. Ik zag een Almeers rapport met een foto van een doodlopende afslag in Shenzhen. Het riekt naar een belerend vingertje, maar in Almere doen we het heus niet beter. Er zijn veel overeenkomsten tussen Shenzhen en Almere, maar er zijn meer verschillen. Je kunt de oplossing in de ene stad niet zomaar toepassen in de andere. Wat we wel kunnen is door de ogen van de Chinezen scherper naar onszelf kijken. Waarschijnlijk leren we dat we nog zo veel te leren hebben.
Mening delen: bart@prospero.nl
