Voor talloze musici, schrijvers, beeldend kunstenaars en andere mensen is de natuur een onuitputtelijke bron van inspiratie. Ver van alledaagse prikkels, omgeven door schone lucht en stilte komt vaak het beste in een mens naar boven. Een ervaring die dankzij natuurgebied Oostvaardersplassen – vanaf welke plek in Almere dan ook – altijd op steenworp afstand is.

Het leven wordt alsmaar drukker en jachtiger. Overal in de stad vragen mensen je aandacht, de smartphone piept en trilt voortdurend van de appjes en mails en tussendoor moet je je aandacht zien te verdelen tussen Facebook, Twitter en Instagram. Oh ja, en het kleine beetje tijd dat dan nog resteert, moet je voor jezelf zien te houden. 

Flora en fauna maken de dienst uit

Trendwatchers nemen waar dat er juist daardoor een groeiende interesse voor de natuur ontstaat. Want nergens kan een mens zich beter afsluiten van al die mentale indringers dan in een omgeving waar flora en fauna nog de dienst uitmaken en de mens te gast is. Daar waar je eigen gedachten voor de verandering niét om je aandacht hoeven te schreeuwen, vind je de rust die nodig is om inspiratie op te doen. Een nieuwe insteek voor dat probleem waar je tegenaan liep, een andere benadering van de dagelijkse, ingesleten routine of een unieke manier om voor je geliefde op de knieën te gaan: het kan zomaar uit de zuivere lucht komen vallen tijdens een verblijf in de natuur. ‘De natuur heeft een positief effect op mensen. Je sociale stress vermindert en je mindset verandert. Het stimuleren van beweging zorgt voor meer hersenactiviteit en een betere verbinding tussen de twee hersenhelften,’ aldus Liesbeth Bronkhorst van Stad & Natuur, de organisatie die zich – in opdracht van de Gemeente Almere – inspant om Almeerders van alle leeftijden meer bij onze unieke natuur te betrekken. Dat doen ze met vaste medewerkers en meer dan tweehonderd vrijwilligers, en dat alles in partnerschappen met onder meer de gemeente Almere, Almere City Marketing, Staatsbosbeheer en de Vogelwacht. Eén van de locaties van waaruit de organisatie opereert is Natuurbelevingcentrum  (NBC) De Oostvaarders, aan de Almeerse kant van de Oostvaardersplassen. 

Nóg meer nadruk op vogels

Hans-Erik Kuypers is boswachter van de Oostvaardersplassen en vertelt dat ook Staatsbosbeheer zich inspant om mensen warm te maken voor de Oostvaardersplassen Almere, poortgebied van het Nationaal Park Nieuw Land. ‘We streven ernaar dat er op termijn elke dag iets te doen is, of dat nou iets cultureels is of een natuuractiviteit. Denk daarbij aan excursies per Jeep en themawandelingen. Dat kunnen tochten zijn vanuit allerlei invalshoeken, zoals boomgroei, maar vooral vogels. Bij de Oostvaardersplassen gaat het vooral om vogels en daar gaan we dan ook nóg meer nadruk op leggen, meer nog dan we nu al doen. Daarnaast hebben we ook een educatief programma. We willen ervoor zorgen dat elk Almeers kind tijdens de lagere schooltijd minstens één keer in de Oostvaardersplassen is geweest. Dat betekent dat we, naast het educatieve programma dat we al bieden, excursies voor hen organiseren, en verder doe-activiteiten, waarbij ze bijvoorbeeld op zoek gaan naar waterdieren. We hopen dat op die manier verwondering ontstaat voor wat de natuur allemaal inhoudt. Zoiets vergt goede gidsen, mensen die hun enthousiasme voor de natuur en de dingen die je daar spontaan tegenkomt op de kinderen over kunnen brengen. Het gebied leent zich er in elk geval goed voor. En ook vooral hier weer leggen we de nadruk op het vogelleven: het trekgedrag, waarom vliegt een vogel überhaupt, waarom trekt de ene weg en blijft de andere. Wat zijn de juiste broedomstandigheden? Welke verschillende habitats zijn er voor de diverse vogels? Afhankelijk van de soort zijn dat trouwens bossen, struwelen, water of rietkragen.’

Haaks op elkaar

Het beheren van de natuur en het organiseren van activiteiten daarin: die twee zaken lijken op het eerste oog haaks op elkaar te staan. Maar in de praktijk hebben ze alles met elkaar te maken, legt Kuypers uit: ‘Staatsbosbeheer beheert niet alleen natuurgebieden, maar zorgt er ook voor dat mensen die natuur kunnen beleven. We zijn er tenslotte voor de Nederlandse bevolking. Als het allemaal afgesloten gebieden zouden zijn, zou je het draagvlak bij de mensen verliezen en die heb je zó verschrikkelijk hard nodig. Daarbij is het heerlijk om te kunnen recreëren en door de bossen te lopen. Daar willen we als Staatsbosbeheer volop de gelegenheid voor geven. Wij maken wél onderscheid in zones. In bepaalde gebieden moeten de natuurwaarden de boventoon voeren. In de Oostvaardersplassen is dat in het kerngebied, het Natura 2000-gebied. In de randzones, zoals het Oostvaardersbos en het Kotterbos, zijn meer mogelijkheden om de beleving voor mensen te versterken, zonder dat het ten koste gaat van de natuur. Dat is ook ons grootste belang: mensen laten genieten van de natuur, maar dan wel op verantwoorde wijze.’

 

In de natuur

vind je de rust

die je nodig

hebt om

inspiratie op

te doen

 

Twintig man met grote telelenzen

Om die randgebieden in de toekomst nog toegankelijker te maken wil Staatsbosbeheer onder meer de paden verbeteren, vertelt Kuypers: ‘Zo wordt het ook voor mensen in een rolstoel en kinderen in een kinderwagen gemakkelijker om van deze natuur te genieten. Verder moeten de paden hier en daar ook in de buurt van de rietkragen komen, maar die moeten voor het grootste deel toch ook onverstoord blijven. De paden voeren mensen langs bosgebieden met hier en daar uitkijkpunten achter een scherm, zodat ze het vogelleven ongestoord kunnen bekijken. Dan wanen de vogels zich onbespied en komen ze vaak heel dichtbij. In de vogelobservatiehutten zitten de mensen bij tijd en wijle zelfs met twintig man met grote telelenzen, terwijl er op een paar meter afstand een ijsvogel zit.’

Op eigen houtje op verkenning

Naast deelname aan georganiseerde wandeltochten is het natuurlijk ook mogelijk om op eigen houtje door het natuurgebied te trekken. Mensen moeten daarbij rekening houden met winterafsluiting. ‘Het Oostvaardersbos en een groot deel van het Kotterbos worden in de winter, meestal van begin januari tot begin mei, afgesloten voor het publiek, omdat die delen als winterrustgebied worden gebruikt door de grote grazers. Juist in die periode hebben de dieren rust nodig, zodat ze niet teveel energie verbranden. Dat zouden ze wel doen als ze steeds op de vlucht zouden moeten als er weer iemand aan komt lopen. Die afsluitingen handhaven we de komende jaren, maar daarnaast werken we ook aan een beschuttingszone in het kerngebied. Het duurt een paar jaar voordat de nodige aanplant daar tot volle wasdom gekomen is. Tot die tijd sluiten we ’s winters stukken bos af om de dieren hun broodnodige rust te geven.’

 

En er is méér

 

Je kunt je uiteraard ook op heel andere wijze laten inspireren door de Almeerse natuur. Stad & Natuur organiseert regelmatig educatieve en culturele activiteiten in het Natuurbelevingcentrum aan de Oostvaardersbosplaats in Almere Buiten. Eén van de succesnummers van Stad & Natuur is Gitaarsalon De Oostvaarders. Deze unieke concertserie gaat inmiddels haar vijfde seizoen in en heeft intussen een vaste plek veroverd in de harten van gitaarliefhebbers. De serie is een samenwerking tussen Stichting Stad en Natuur, Gasterij de Oostvaarders en het bekende Almeerse Z.o.o. guitar duo (Peter Constant en Marion Schaap) dat de programmering verzorgt.

Met een intiem gitaar recital, gekoppeld aan een smakelijk driegangenmenu, worden ieder kwartaal de seizoenovergangen gevierd. Het publiek geniet van een onvergetelijke culinaire én muzikale ervaring in de ongedwongen setting van Gasterij de Oostvaarders, met uitzicht op natuurgebied de Oostvaardersplassen. De concerten zijn standaard snel uitverkocht, mensen vinden het bijzonder om van dichtbij kennis te maken met de intieme wereld van de gitaar, terwijl het weidse, telkens afwisselde natuurbeeld er nog een extra ingrediënt aan toevoegt: de natuur versterkt de beleving van muziek, en de muziek versterkt de beleving van de natuur.

 

 

Wilde weetjes

Natuurlijk gaat het bij het Natuurbelevingcentrum vooral om het ervaren van de natuur zelf. Dat kan onder meer door deel te nemen aan de zogenaamde Wilde Weetjes, een soort mini-colleges voor het hele gezin. Onder begeleiding van een specialist – denk aan een boswachter, of, jawel, ‘hoogleraar keutelkunde’ Jacco Steendam – kom je alles te weten over onderwerpen als de winterslaap, hoe je boswachter wordt of wat je kunt aflezen aan drollen van wilde dieren. De Wilde Weetjes zijn geschikt voor kinderen vanaf acht jaar, onder begeleiding van ouders, en vinden plaats op zondagmiddagen.
Haal inspiratie uit de natuur. Kijk voor alle
activiteiten op www.stadennatuur.nl en
www.oostvaardersplassen.nl