Over de hele wereld werken we zo’n 160 miljoen ton geraffineerde suiker weg: bijna 25 kilo per persoon. Elk jaar! Dat kan beslist wel wat minder. Hoe komt al die suiker ons lijf eigenlijk binnen? En ook: zouden wij er bang voor moeten zijn?
Tja, 25 kilo. Dat is een halve kilo per week, en een kleine 10.000 calorieën per jaar, alleen al aan geraffineerde suiker. Genoeg calorieën om ’t vol te houden van Nieuwjaar tot ruim half februari! Wie haalt die enorme hoeveelheden in huis? Jij in elk geval niet. Denk je.
Sluipsuiker
Dat klopt. Het overgrote deel van die suiker komt onze keuken binnen in allerlei vermommingen. Het zit verwerkt in koek en snoep, in ontbijtgranen en in frisdrank. Maar ook in producten waarin je het nauwelijks verwacht en ook niet echt proeft: pakjessoepen, sauzen zoals mayonaise of ketchup, crackers, zoutjes en niet zelden zelfs in vleeswaren. Waarom gebeurt dat eigenlijk? Twee redenen: ten eerste omdat suiker een uitstekend conserveringsmiddel is. Denk maar aan jam. In die vorm is vers fruit lange tijd houdbaar. Maar er is nog een tweede reden. Suiker prikkelt de genotscentra in onze hersenen als weinig andere stoffen. Producten die met suiker gezoet zijn, daar kunnen we maar moeilijk van afblijven. Vooral producten waarin vet en zoet zijn gecombineerd, hebben een hoge ‘dooreetfactor’. En dat is uiteraard goed voor de omzet, te meer daar suiker een heel goedkope grondstof is.
Overbodige ballast
Even voor de duidelijkheid: geraffineerde suiker is geen dodelijk gif. Je komt die bewering regelmatig tegen op internet, zoals trouwens élke bewering op internet te vinden is. Maar wie je dat probeert wijs te maken, is vergeten zich af te vragen waarom al die mensen, die graag een klontje suiker in hun koffie doen en er een koekje bij nemen, allemaal gewoon nog leven. Geraffineerde suiker stelt wel een ander probleem: het zijn veel calorieën die verder nauwelijks bouwstoffen bevatten. Geen vetten of eiwitten, geen vezels, geen vitaminen, mineralen of sporenelementen – al die stofjes waarvan we dagelijks een bepaalde hoeveelheid binnen moeten zien te krijgen om gezond te blijven. Die stofjes moeten dus uit de rest van je voedsel komen. Maar de calorieën van die suiker, soms wel ‘lege calorieën’ genoemd, heb je al binnen. En dat is dus overbodige ballast!
100% suikervrij
Kennelijk zijn we ons ervan bewust dat het met die suiker wel wat minder kan, want steeds meer mensen mikken de suiker zoveel mogelijk uit hun voedingspatroon. Op sociale media zie je regelmatig langskomen dat iemand zelfs 100% suikervrij gaat eten. Niet toevallig is dat ook de titel van een boek dat vorig jaar over deze trend verscheen. Maar 100% suikervrij leven en eten: kan dat wel? Nee, en dat is maar goed ook. Suikers komen van nature in vrijwel alles voor wat we eten: in fruit, maar ook in alle (!) groenten, in zuivel, in vlees en zelfs in vis. Wie helemaal zonder suiker wil leven, moet zo ongeveer stoppen met eten, en moet in elk geval groenten en fruit de deur uit doen. En laten de meeste Nederlanders juist dáárvan te weinig eten!
Die tijd win je terug!
Wel is het een goed idee om toegevoegde suikers te beperken. Suikers dus die verkregen zijn door een natuurproduct uit elkaar te halen, de suiker die erin voorkomt van alle voedingsstoffen te ontdoen, om die daarna aan andere producten toe te voegen. Stoppen met frisdrank zal bij de meesten al veel effect hebben. Denk nu niet dat het slim is om in plaats daarvan gezond vruchtensap te nemen, want ook dat zit bomvol suikers – weliswaar natuurlijke – terwijl de vezels en een heleboel andere bestanddelen die fruit zo’n gezonde keuze maken, eruit zijn verdwenen. Eigenlijk is het ’t beste om vooral water te drinken. Daarnaast valt er nogal wat te winnen door veel van de typische gemaksproducten – zeg maar de zakjes, pakjes en bakjes – grotendeels of zelfs helemaal buiten de deur te houden. Je bent dan inderdaad iets meer tijd kwijt aan het bereiden van eten, al wordt dat in de reclame enorm overdreven. Daar staat echter tegenover dat je gezonder blijft en waarschijnlijk langer leeft. Die tijd win je dus makkelijk terug…