‘Ik weet nog goed, die eerste vrijdagmiddag, dat ik hier kwam kijken, met mijn vrouw. Ik zag het eigenlijk helemaal niet zitten, wat een kille, kale, grijze bouw.’ Zo begon één van de vele liedjes van Henk Kruit, journalist en ‘troubadour van Almere’. Het Stadsarchief Almere blikt terug op het leven van Henk, één van de pioniers, die in 2003 in het harnas overleed.
Kees Tak, bloemist en medepionier, trok veel met hem op: ‘Henk was een levensgenieter, een man van de wereld. Voor niets en niemand bang, en met het hart op de tong.’
Henk Kruit verruilde zijn geboorteplaats, de badplaats Zoutelande in Zeeland, in 1977 voor Almere, dat in die tijd onder het Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders viel. Hij werkte bij een bedrijf in projectmeubilair, maar was al gauw uitgekeken op dat werk. Hoofdredacteur Frits Huis haalde hem bij de Almare, de toenmalige krant, binnen. ‘De journalistiek was Henk op het lijf geschreven,’ zegt Kees Tak. ‘Dat had Frits goed gezien. Henk kende iedereen die ertoe deed, was alert en had een kritische kijk op wat er in Almere gebeurde.’
Oprichter van de Heerensociëteit
Kees Tak ging vrijdagsavonds vanuit zijn bloemenzaak aan het ’s Hertogenboschplein (in 1982) vaak naar de kroeg. ‘In het weekend trad Henk Kruit op in Café Zuid. Zo leerde ik hem kennen: altijd als een heer gekleed, met een zwarte hoed en zwarte lange jas. Een Bourgondiër, heel spontaan en impulsief, een vrouwenbewonderaar. En erg actief.’ Henk richtte niet alleen de eerste Almeerse cabaretgroep op en Stichting Almeriaantje, die het jazzfestival organiseerde, maar ook de Heerensociëteit, die in 2016 zijn 25-jarig jubileum vierde. ‘Almere moest een ontmoetingsplek hebben voor lokale beroemdheden en gedragsdragers, vond Henk. Alle notabelen waren lid: Wim Trieller, André Tierie, de directeur van de brandweer, en ga zo maar door.’
Met deze sociëteit maakten ze buitenlandse reizen. Bij hun bezoek aan Moskou kroop Kruit elke avond achter de piano in de lobby van het Savoy Hotel aan de Rozhdestvenka straat. Met pretoogjes vertelt Kees Tak: ‘Henk had ook iets van een kwajongen. En waar hij een kans zag…’ Op een heuvel vlakbij het Kremlin waar kersverse bruidsparen veelvuldig foto’s maakten, feliciteerde hij een net getrouwd stel. Lachend: ‘Hebben we daar met zijn tweetjes nog champagne staan drinken. Waren we de buitenlandse eregasten van het bruidspaar!’
Jazz Below the Sea
Als muziekliefhebber zette Henk zich in voor het jazzfestival Jazz Below the Sea. ‘Hij werkte zich helemaal in de bouwwereld in. Aannemers, notarissen, makelaars… Ach, met zijn charme wond hij iedereen om zijn vinger. Tijdens een veiling boden ze allemaal gul op verschillende artiesten. Hij keek hen aan, met die ondeugende blik van hem, en zette ze voor het blok: ‘Ja, je móet nu bieden…’ Veilingmeester Henk haalde dat jaar vierhonderdduizend gulden binnen. Ook de bloemist kwam over de brug. Het podium was één grote, gele zee van zonnebloemen. Kees Tak glimlacht: ‘Ik herinner me nog dat saxofonist Hans Dulfer ons jazzfestival opende. Het hele plein stond vol mensen die hem hoorden spelen, maar niemand zag de artiest…’ Vanaf een hoog gebouw, geheel in stijl, daalde Dulfer met een bouwkraan naar het podium af. ‘Zo spectaculair! Echt weer een idee van Henk.’
Talent om te verbinden
Zijn talent om mensen met elkaar te verbinden kwam ook tot uiting in een inzamelactie voor kinderen in een achtergelegen gebied in Roemenië. ‘Regelmatig bracht hij een bus vol schoolspullen, meubels, speelgoed en boeken daar naartoe, samen met Herman Navis.’ Begin 2003 ontving Kruit de Bonifatiusspeld voor al zijn inspanningen in Almere. Henk was er ‘erg blij mee, omdat hij al een kwart eeuw actief was voor ‘zijn Almere’.’
Gele zonnebloemen
Als stadstroubadour en stamgast van Grand Café de Villa schreef hij een liedje voor de 40-jarige Manon, die daar haar verjaardag vierde. Tijdens een optreden stortte Henk echter in. ‘Ik zie het nog zó gebeuren,’ zegt Kees Tak, die steevast meespeelde in Henks bandje. ‘Midden in het verjaardaglied dat hij voor een volle zaal voordroeg, viel hij van zijn kruk. Zijn hoofd belandde op mijn voeten.’ Kees zwijgt even. Velen schoten te hulp; 112 werd gebeld. ‘Het leek een eeuwigheid te duren voordat de ambulance kwam.’
In werkelijkheid was het hooguit vijftien minuten. Na zo’n twee weken in coma te hebben gelegen, overleed Kruit. De uitvaartdienst vond plaats in de Goede Rede in Haven, vlakbij de plek waar Henk als troubadour ooit ‘Almere is voor iedereen’ zong. ‘Tjokvol was de kerk,’ vertelt zijn vriend, ‘en ik had ‘m vol gezet met zonnebloemen.’ Het moet een mooi gezicht zijn geweest. Al zijn vrienden en bekenden, langzaam lopend achter zijn kist aan, vanaf de Kerkgracht naar zijn laatste rustplaats. Met allemaal een gele zonnebloem in de hand.
Nalatenschap
Het Stadsarchief Almere ontving onlangs uit handen van Henk Kruits nabestaanden allerhande foto’s, artikelen die hij schreef voor de Almare, muziekfragmenten en bijna honderd songteksten. Dit archief is geïnventariseerd en online in te zien op digitaalerfgoed.almere.nl