Stel, je loopt al een tijdje rond met een geweldig idee voor een nieuw product of dienst. Maar om het op de markt te brengen heb je geld nodig en de bank wil waarschijnlijk niet het hele bedrag financieren. Je plan in de ijskast stoppen dan maar? Niet nodig, ga crowdfunden! Daarmee activeer je de ‘crowd’ en laat je het publiek meedelen in jouw succes. En het goede nieuws is: steeds meer mensen uit die crowd ontdekken hoe leuk het is om bijzondere initiatieven te steunen.
Hoe werkt crowdfunding? Via een online platform zoekt een ondernemer investeerders die voor een relatief laag bedrag willen participeren. Meestal gaat het om bedragen tussen de tien en duizend euro. Al die kleine bedragen samen vormen het kapitaal dat de ondernemer nodig heeft voor zijn product of dienst. Op de tientallen crowdfundingplatforms die Nederland inmiddels rijk is, presenteren tal van initiatieven zichzelf, vaak met een kort promotiefilmpje. Iedereen die het project ziet zitten, kan investeren. Lukt het niet om binnen de vastgestelde termijn (meestal drie maanden) voldoende geld binnen te halen, dan krijgen alle deelnemers hun inleg terug.
Maar komt het gewenste bedrag wél binnen, dan kan de ondernemer aan de slag en ontvangen de participanten een vergoeding voor hun deelname. Bijvoorbeeld een deel van de winst, of ze krijgen op termijn hun lening terugbetaald. Maar het kan ook een tegenprestatie zijn, een leuk aandenken, of gewoon een goed gevoel. Het is maar net wat er is afgesproken.
Razendsnelle opkomst
Crowdfunding groeit razendsnel en heeft zich in korte tijd verankerd in onze samenleving. Toch is het idee van crowdfunding helemaal niet nieuw. In 1884 werd de bouw van de sokkel van het Vrijheidsbeeld mogelijk dankzij giften van meer dan 125 duizend Amerikanen, die elk één dollar meebetaalden en als tegenprestatie een miniatuurvrijheidsbeeldje ontvingen. Maar vooral de afgelopen jaren heeft crowdfunding zich ontpopt als alternatief voor bankfinancieringen, omdat banken sinds de economische crisis steeds voorzichtiger zijn met het verstrekken van leningen. Daarnaast heeft de opkomst van internet de ontwikkeling van crowdfundingplatforms mogelijk gemaakt. En vergeet vooral de belangrijke rol niet van social media bij het enthousiasmeren van investeerders. Allemaal factoren die een steentje hebben bijgedragen aan het succes van crowdfunding.
Do’s en don’ts van crowdfunding
Tips voor investeerders:
• Bedenk of je überhaupt geld over hebt en wat je eventueel kunt missen.
• Zoek op internet (bijvoorbeeld via www.douwenkoren.nl) naar betrouwbare platforms, met simpele voorwaarden en een goede ict-achtergrond en kijk welk platform je aanspreekt.
• Zoek naar een lokaal initiatief of een product dat je persoonlijk raakt.
• Lees je goed in, laat je niet verleiden door alleen maar een mooi filmpje (zeker als het om grote bedragen gaat).
• Staar je niet blind op rendementen.
• Spreid het risico door meerdere initiatieven te steunen. Al je eieren in één mandje leggen is nooit handig.
• Vind je een zo hoog mogelijk rendement belangrijk? Dan zijn er betere alternatieven!
ABN AMRO is partner in het crowdfundingplatform Seeds. ‘Wij vinden het belangrijk om erbij te zijn en ondernemers met een financieringsbehoefte te kunnen faciliteren en eventueel door te verwijzen. Maar meestal begint het bij de ondernemers zelf,’ zegt Mathijs Smit, kantoordirecteur bij ABN AMRO Almere. ‘Veel ondernemers kiezen tegenwoordig bewust voor crowdfunding. Voordeel is namelijk dat crowdfunding andere verplichtingen met zich meebrengt dan een bancair krediet. Investeerder en ondernemer maken onderling andere afspraken, omdat het om kleine bedragen gaat. Een investeerder zal er niet wakker van liggen of die vijftig of honderd euro die hij heeft ingelegd een keer gaat renderen.’
Daarnaast is een crowdfundingcampagne een mooie manier van marktonderzoek waar ondernemers waardevolle informatie uit kunnen halen, stelt Arthur Bouvy, directeur Particulieren en Bedrijven bij Rabobank Almere. ‘Je kunt eenvoudig zien hoeveel mensen bereid zijn geld te investeren in je product en of je idee levensvatbaar is. Slaat het niet aan, dan kun je nog zaken aanpassen voordat je daadwerkelijk met de productie start.’
Successtory: waar almere
Na een zeer succesvolle crowdfundingcampagne heeft cadeauketen WAAR vorig voorjaar drie nieuwe winkels geopend, waarvan een in Almere. Binnen vijf dagen was het streefbedrag van 25.000 euro al bereikt; na zestig dagen stond de teller op 83.200 euro.
WAAR verkoopt fairtrade en duurzaam geproduceerde cadeauartikelen uit de hele wereld. Douwtje de Vries van WAAR: ‘We horen regelmatig dat mensen onze winkel sympathiek vinden. Het gaat ze niet alleen om het goede doel, ze vinden ook de spullen die wij verkopen erg mooi. We merken dat ze het ons echt gunnen. Bijzonder is trouwens dat we niet alleen steun kregen uit Almere, maar uit heel Nederland.’
Het geld van de crowdfundingcampagne is vooral gebruikt voor de inrichting van de winkel, zoals stellingen en verlichting. Douwtje de Vries zou crowdfunding zeker ook aanraden aan andere ondernemers. ‘Uiteraard moet je de campagne goed voorbereiden en een duidelijke boodschap hebben. Maar crowdfunding is meteen ook een perfecte manier om erachter te komen of er interesse is in je product.’
De Nederlandse crowdfundingmarkt groeit ongelofelijk hard. Een paar cijfers:
2012: € 14 miljoen
2013: € 32 miljoen
2014: € 63 miljoen
Passie en compassie
Prettige bijkomstigheid voor investeerders: de rente bij crowdfunding is aanmerkelijk hoger dan het schamele ene procentje dat je tegenwoordig nog op je spaarrekening krijgt. Is crowdfunding dus een beter alternatief voor sparen? ‘Het is maar net wat je doel is,’ vindt Arhur Bouvy. ’Je kunt beleggen in allerlei verschillende vormen. Bijvoorbeeld door je geld op een spaarrekening te zetten, te beleggen in aandelen of obligaties en door een soort achtergestelde lening te verstrekken aan een bedrijf in de vorm van crowdfunding. Het zijn allemaal legitieme beleggingsmanieren, elk met hun eigen risico en navenant rendement. Ga maar na: als je 10% rendement kan maken, loop je ook 10 keer zoveel risico. Ik zal nooit zomaar iemand adviseren om naar een crowdfundingplatform te gaan in plaats van te sparen. Wat mensen het beste kunnen doen, hangt helemaal van hun persoonlijke situatie af.’
Een hoog rendement is overigens zeker niet de belangrijkste reden waarom steeds meer particulieren investeren in crowdfundingprojecten. De meesten doen dit omdat ze het initiatief een warm hart toedragen, omdat ze willen bijdragen aan de ontwikkeling van een mooi product of dienst of omdat er een bijzondere tegenprestatie in het vooruitzicht ligt. De passie van de initiatiefnemer(s) en het verhaal erachter bepalen in hoge mate de gunfactor. Veel succesvolle crowdfundingcampagnes zijn dan ook te vinden in de maatschappelijke sector. Ook lokale, duurzame en creatieve projecten doen het vaak goed. ‘Mensen voelen compassie bij dat soort initiatieven,’ zegt Mathijs Smit. ‘Het gaat ze vooral om het idee de wereld een beetje beter te kunnen maken.’
een paar Bekende crowdfundingplatforms
• CrowdAboutNow (het eerste Nederlandse crowdfundingplatform voor ondernemers)
• Doorgaan.nl (platform voor bestaande en startende ondernemingen)
• Seeds (richt zich op ondernemers die een positieve maatschappelijke impact nastreven)
• Oneplanetcrowd (platform voor duurzame en sociale innovaties)
• Voordekunst (gericht op kunst, cultuur, creatie en erfgoed in Nederland)
• Kickstarter (internationaal crowdfundingplatform voor creatieve projecten)
• Crowdfunding VoorNatuur (voor natuur, bos en landschapsprojecten)
• Wij zijn Sport (crowdfundingplatform voor sportprojecten)
Geen garantie voor succes
Crowdfunding is dus hip, hot en happening, maar niet zonder risico’s. Want ook al is het streefbedrag binnen de gestelde termijn binnengehaald, een garantie op succes is er natuurlijk niet. Een faillissement is bij een startup zeker niet denkbeeldig en dan kun je als investeerder fluiten naar je geld. Maar hoe kun je die risico’s nu inschatten? ‘Dat is inderdaad lastig,’ beaamt Arthur Bouvy. ‘De bank heeft waarschijnlijk niet voor niets nee gezegd, dat is omdat ze er een bepaald risico in zien. Dat wil niet zeggen dat het geen goed idee is, maar wel dat je een hoger risico loopt. Ik zou vooral instappen als je de initiatiefnemer kent of als het product je echt aanspreekt. Zeker niet puur vanuit een beleggingsoptiek, daarvoor is crowdfunding eigenlijk te complex.’
Investeren in Almeerse initatieven? Dat kan binnenkort! In april gaat het crowdfundingplatform Investeer in Almere van start. Initiatiefnemer Kay Lagerweij vertelt.
‘In Almere kunnen (startende) ondernemers terecht bij Places to work. In het voormalige Leaseplan-hoofdkantoor zijn werkplekken en vergaderruimtes beschikbaar, maar we faciliteren ook in netwerkbijeenkomsten en het delen van kennis. Wij willen zelfstandigen ondersteunen in de ruimste zin van het woord. Daarom willen we ondernemers ook helpen met het vinden van financiële middelen. Omdat het tegenwoordig best lastig is om krediet bij de bank te krijgen, is crowdfunding snel populair geworden. Je ziet daarbij dat succesvolle projecten vaak een lokaal karakter hebben. Vandaar het nieuwe crowdfundingplatform Investeer in Almere, dat zich volledig richt op Almeerse ondernemers.’
‘Het allerbelangrijkste bij crowdfunding is het verhaal achter het idee. Een goed marketingplan is cruciaal, want met een boeiend verhaal trek je investeerders over de streep. We starten straks met een aantal Almeerse initiatieven, waaronder een kledingmerk voor straatvoetballers. Voor ondernemers is het platform interessant omdat ze zich als Almeers bedrijf kunnen profileren en kunnen profiteren van mensen die lokale initiatieven willen steunen.’
‘Waarom je als Almeerder zou investeren? In de eerste plaats natuurlijk omdat je het product of de dienst sympathiek vindt. En wat is er nu leuker dan ondernemers uit je eigen stad te steunen? Als het meezit behaal je een aardig rendement en je doet ook nog iets goeds voor Almere!’
Crowdfunding past goed binnen de trend van nieuwe initiatieven naast tradioneel bankieren
Hype of blijvertje?
Is crowdfunding een hype en zal het einde van de crisis ook het einde van crowdfunding betekenen? Arthur Bouvy denkt van niet. ‘Het stapelen van kredieten wordt de toekomst. De bank verleent een deel van het krediet, een deel komt bij familie en vrienden vandaan en een ander deel via een vorm als crowdfunding. Ik denk niet dat banken opeens veel scheutiger worden in het verstrekken van kredieten. We hebben gezien hoe fout het kan gaan. En dan kom je dus bij andere vormen van kredietverlening uit.’ Mathijs Smit is het met hem eens. ‘Er komen steeds meer zzp’ers in Nederland en daar sluit crowdfunding prima bij aan. Het kent weinig grenzen en beperkingen en is perfect voor ondernemingen die zich in een nichemarkt bevinden. Crowdfunding past goed binnen de trend van nieuwe initiatieven die naast traditioneel bankieren ontstaan. Die verschillende vormen vullen elkaar uitstekend aan.’
