Almere is de jongste stad van Nederland en zal dat ook altijd blijven, lezen we in de visie van de gemeente over de doorontwikkeling van Almere Centrum. Dat is een ambitie die onderbouwing nodig heeft. Er staan dan ook heel wat mooie plannen klaar. Een deel daarvan wordt nu of is al ten uitvoer gebracht.

We gaan van de achtste stad van Nederland nu, naar de vijfde straks

Nog niet zo gek lang geleden was het gebied dat nu Almere Centrum heet, een onontgonnen vlakte. ’s Winters een kille modderpoel,
’s zomers een stoffige woestijn. Vandaag de dag is dezelfde plek een landelijk bekend stadscentrum, met spraakmakende architectuur en de bokaal Beste Binnenstad Middelgrote Steden in the pocket. Dat betekent echter niet dat Almere op zijn lauweren kan rusten. Meer dan ooit zijn wereld en maatschappij in beweging, en bovendien groeit Almere als kool. Inmiddels telt onze stad zo’n 210.000 inwoners en het doel is door te groeien tot 300.000. Daarmee gaan we van de achtste stad van Nederland nu, naar de vijfde straks. Alleen al om die reden moet – en zal – Almere Centrum zich door blijven ontwikkelen. Zomaar groeien volstaat niet. Almere koppelt daarom kwaliteit aan kwantiteit: terwijl de stad steeds groter wordt, stijgt vooral ook de levenskwaliteit van haar bewoners. 

Het was al gauw te klein

Voordat we vooruit kijken, is het goed om een korte blik over de schouder te werpen, naar de jaren tachtig van de vorige eeuw, toen het oude winkelcentrum verrees op de drooggelegde bodem van het IJssel­meer. Het aanvankelijke centrum was al gauw te klein. In de aanloop naar de millenniumwissel werden daarom plannen gesmeed om de winderige vlakte tussen het centrum en de noordoever van het Weerwater te ontginnen, met een ruime verdubbeling van het aantal vierkante meters winkeloppervlak. Maar daar bleef het niet bij. Zoals Martin Ort, directeur van de ondernemersvereniging, elders in dit nummer uitlegt: een goed stadscentrum is iets anders – lees: veel meer – dan een winkelcentrum alleen. 

Voldoende alternatieven

Door de verschuiving van fysieke winkels naar online shoppen en de onderlinge concurrentie tussen binnensteden is het extra belangrijk om Almere Centrum minstens zo bruisend en vitaal te houden als nu. Om in het veranderende koopgedrag consumenten naar de winkels te blijven trekken, moeten mensen er niet alleen graag willen kopen, maar er ook net zo graag willen verblijven. Om de levendigheid en sfeer in de stad te vergroten wordt onder andere gewerkt aan het verhogen van het aantal woningen – op dit moment zo’n 2500 – in de stad. Dit moet drie keer zo groot worden. Niet eens zozeer om het winkelpubliek te voeden, maar vooral om levendigheid en sfeer in de stad te vergroten. Daarnaast moet er voldoende ruimte zijn voor werkgelegenheid, verdere commercie en maatschappelijke en culturele voorzieningen. Door te zorgen dat er voor elke levensfase woningtypen in de stad zijn, vergroot je het aantal mensen dat bij een verandering van hun omstandigheden in de binnenstad blijft wonen. Tegelijkertijd moeten de woningen in het stadscentrum een eigen, stedelijk karakter hebben, waarmee ze zich onderscheiden van woonruimte op andere plekken in Almere. Daar zit veel hoogbouw bij en tuinen ontbreken daarom. Maar parken, pleinen en water bieden ruim voldoende alternatieven om toch buiten te kunnen zijn. Ook studentenwoningen krijgen veel aandacht. Het aantal mensen dat in onze stad gaat studeren groeit, waardoor Almere meer en meer een studentenstad zal worden. Studenten kleuren het straatbeeld en zorgen voor meer leven op straat. 

Compleet nieuwe studentencampus

Een mooi voorbeeld is de woontoren Highnote, waarvan de bouw vroeg in het komende jaar begint. Het gebouw komt tegenover het stadhuis te staan en biedt, naast 157 twee- en driekamerappartementen, een dakterras met daktuin en beneden voorzieningen als een espressobar, fitnessruimte en kleine winkeltjes. Bijzonder interessant voor studenten wordt het zogenaamde Friends Wonen, waarbij huisgenoten ieder een eigen huurcontract krijgen, een eigen slaap- en badkamer hebben en daarnaast een gezamenlijke woonkamer, keuken en balkon. Hierdoor wordt wonen met veel luxe en voorzieningen in het centrum heel betaalbaar. De binnenstad krijgt waarschijnlijk ook een compleet nieuwe studentencampus, met vlak naast het station 1500 studentenwoningen. Na het zomerreces gaat de gemeenteraad deze plannen verder bestuderen en bespreken. 

In de verleiding

Aan de zuidoever van het Weerwater, op het Floriade-terrein, ontwikkelt zich een heel nieuw gebied met een werelds karakter. Dankzij Floriade Expo 2022 zullen veel mensen van buiten de stad kennismaken met Almere. Almere Centrum en het Floriadeterrein zijn gedurende het evenement over het water met elkaar verbonden, zodat niet alleen Floriadebezoekers naar het stadscentrum zullen worden getrokken, maar ook meer Almeerders in de verleiding komen om de Floriade te bezoeken. Na afloop van Floriade Expo 2022 blijft de wisselwerking – tussen Almere Centrum en de wijk Hortus die op het Floriadeterrein achterblijft – bestaan. 

Parken, pleinen en water bieden voldoende alternatieven om buiten te kunnen zijn

Extra dimensie

Ook voor cultuur is in het Almere van de toekomst een belangrijke rol weggelegd. Deze wordt nu al ingevuld met de bibliotheek, maar ook met het KAF. In de toekomst moet Almere Centrum culturele voorzieningen bieden van nationale en zelfs internationale allure, die mensen uit het hele land naar de binnenstad moeten trekken. Zo wordt er momenteel nagedacht over een museum met een internationale uitstraling in het Weerwater, achter het Flevoziekenhuis, zodat het straks één geheel vormt met de vernieuwde Esplanade. Dat museum zou tot de top tien van musea in Nederland moeten gaan horen, wat zo’n 200.000 bezoekers per jaar betekent. Verder wordt er in de vorm van kunst in de openbare ruimte een extra dimensie aan het centrum toegevoegd. 

Track rond het water

Almere Centrum kent veel groen en blauw, vegetatie en water. Met name de aanwezigheid van recreatieplas het Weerwater in het centrum maakt de stad op dat punt uniek. Het Weerwater is al vele jaren een geliefde plek voor Almeerders om te sporten en te recreëren, en dat wordt de komende jaren zelfs nog beter. Dat gebeurt onder meer door de aanleg van een recreatieve track rond het water, Rondje Weerwater genaamd. Een deel daarvan ligt er inmiddels, nog deze zomer worden de stukken in Stedenwijk en het Lumièrepark afgerond. De vernieuwde Esplanade, waarvan iedereen vanaf eind augustus kan genieten, maakt daar deel van uit. Daar zullen in de toekomst weer verschillende evenementen plaatsvinden, zoals de Triatlon, het Bevrijdingsfestival en de kermis. Ook is inmiddels begonnen met de aanleg van de brug over het Weerwater. Hierdoor ontstaat een vijf kilometer lange recreatieve route. 

Meer levendigheid en sfeer

Elke Almeerder kent de diverse, gezellige pleinen, verspreid over het centrum. Samen vormen ze een doordacht geheel. Binnen de zogenaamde acht-pleinenstrategie heeft elk plein, waaronder Esplanade, Stadhuisplein, Stadhuispromenade, Grote Markt en Belfort, zijn eigen unieke karakter. De pleinen verschillen, maar hebben ook iets gemeen: het zijn allemaal plekken waar je graag bent, omdat er veel gebeurt en omdat je er mensen ontmoet. Een aantal pleinen is al op die manier ingericht, de komende jaren volgt de rest. Om nóg meer levendigheid en sfeer in de binnenstad te brengen, worden op de pleinen diverse kleine en grotere evenementen georganiseerd. 

De voetganger staat centraal

In de toekomst zal Almere Centrum meer autoluw zijn. Doorgaande autoroutes zijn er straks niet meer, maar aan de andere kant wel veel overdekte parkeerruimte voor bezoekers, in combinatie met de juiste hoeveelheid parkeergelegenheden voor bewoners van het centrum. Meer ruimte komt er ook voor de duurzamere vormen van vervoer, zoals de fiets, deelauto-programma’s en elektrisch rijden. De voetganger staat uiteindelijk centraal in de binnenstad. Om de toegang tot het centrum niet alleen fysiek, maar ook financieel laagdrempelig te houden, blijft er uitstekend en goedkoop openbaar vervoer het centrum in en uit, zowel van en naar de buitenwijken als de regio rond Almere. 

Lichter, moderner en veiliger

Een spilfunctie in dat openbaar vervoer bekleedt natuurlijk Station Almere Centrum. Hoewel het hoofdgebouw nog steeds spraakmakend van architectuur is, dateert het uit 1987. Het is daarom toe aan actualisering. Komend najaar begint de verbouwing van het station en de openbare ruimte er omheen. Het Stationskwartier wordt één van de belangrijkste entrees van Almere en de binnenstad. Het station zelf wordt lichter, moderner en veiliger. Er komen extra woningen, een mooie overdekte fietsenstalling en meer groen in de omgeving. 

Open voor ideeën

Al met al gebeurt er heel veel om Almere de jongste stad van Nederland te houden, maar de stad staat open voor ideeën van nieuwe ontwikkelaars, laat een woordvoerder van de gemeente weten. Vast staat nu al dat het levendige, kleurrijke en gevarieerde centrum van Almere de komende jaren alleen maar nóg mooier gaat worden. Daarmee is Almere Centrum verzekerd van een eeuwige jeugd. Nu wij nog…