Voor de meesten van ons is het niet meer dan logisch om te kunnen zien waar we lopen. Maar dat is het niet voor iedereen. Als je goed oplet, zie je ribbeltegels in het trottoir: een belangrijk houvast, een geleidelijn, voor mensen met een visuele beperking. Met alle smartworldtechnologie die voorhanden is, zou je denken dat er een slimmer alternatief moet zijn. Studenten van de minor Smart World van hogeschool Windesheim Flevoland ontwikkelden een virtuele geleidelijn, die visueel beperkte mensen met realtime informatie van deur tot deur brengt.
Het project Virtuele geleidelijn bestond uit drie deelprojecten. Precisiepositionering, Wearables en 3D referentiemodel. Om zich in te leven, maakten alle studenten een tocht door de Donkere Belevingsruimte bij Bartiméus (expertisecentrum voor visueel beperkte mensen, red.) Thijs Iedema (3e jaars Business IT & Management): ‘Als je niets ziet, moet je vertrouwen op je gehoor en je gevoel. Ik merkte dat een klein beetje zicht al veel kan helpen in het dagelijks leven.´ Rens Nijman (4e jaars Engineering, Design & Innovation): ‘In het donker verlies je je oriëntatie. Wij hebben ook, met een blinderende bril op, buiten gelopen met hulpmiddelen voor visueel beperkten. Je hoort allerlei geluiden, zoals van auto’s, van fietsers en van andere mensen, maar het is lastig om te anticiperen en je krijgt een gevoel van onveiligheid.’
Waar ben ik en waar wil ik naartoe?
Voor iemand met een visuele beperking is een nauwkeurige routebepaling essentieel. De gewone GPS op een smartphone heeft een nauwkeurigheid van ca. 20 meter. Maar om te kunnen navigeren op de stoep, mag je maximaal 50 cm van de route afwijken. De studenten van het onderdeel precisiepositionering hielden zich bezig met precieze plaatsbepaling door informatie van verschillende satellieten te combineren. Doel was om te zorgen dat de locatie van een gebruiker nauwkeurig bekend is ten opzichte van een geplande route. Thijs Iedema: ‘Ik vond het interessant te onderzoeken in hoeverre de virtuele en de echte wereld samengebracht konden worden. Daarnaast sprak het me aan om hiermee iets bij te dragen aan de maatschappij en dat mensen er ook direct iets mee zouden kunnen.’
3D-referentiemodel
Om visueel beperkte mensen veilig te laten bewegen op hun route, moet de weg nauwkeurig in kaart worden gebracht in een geografisch (3D) referentiemodel. In de onderliggende database zijn alle obstakels opgenomen. Geregistreerde obstakels zoals bankjes, bomen, prullenbakken en lantaarnpalen, maar ook variabele obstakels zoals een container. De 3D-kaart kan worden aangepast waar en wanneer nodig. Hoe ziet het team de toekomst? Justin Timmers (3e jaars ICT): ‘Het doel is om met onze basis een subsidie aan te vragen om de virtuele geleidelijn te realiseren. Dus ja, er zit toekomst in.’
Wearables
Het team waar Rens Nijman deel van uitmaakte onderzocht wat ‘de beste’ wearable zou zijn voor iemand met een visuele beperking. ‘Onze conclusie was dat er niet één beste wearable is. Elk mens heeft zijn eigen voorkeuren. Wil iemand gestuurd worden via geluid (auditief) of via trillingen (haptisch). Vervolgens zijn vorm en plaatsing van de wearable onder andere afhankelijk van de wijze van feedback. Wanneer een wearable auditieve feedback geeft, is het niet logisch om deze in de schoenen te verwerken. We hebben veel opties onderzocht, en onze conclusie was – zeer cliché – dat iedereen anders is. Het advies luidde dan ook om een platform te laten ontwikkelen, waar meerdere producenten zich op aan konden sluiten en wearables konden produceren, aan de hand van de doelgroep en de voorkeuren. Wij geloven ook dat een ‘ideale’ wearable, bijvoorbeeld via een 3D-camera, de omgeving kan detecteren, en als ogen functioneert voor iemand met een visuele beperking.’
Missie geslaagd
Thijs kijkt met een goed gevoel terug. ‘De uitvoering van de opdracht ging als een speer. Wij werden goed ondersteund door het Kadaster. We kregen workshops en een college over locatiebepaling en geografische informatiesystemen. Dat gaf ons een goede start waardoor we heel snel een werkend prototype konden ontwikkelen en optimaliseren. Vanaf dat moment kon ik zien dat je virtueel iets kunt toevoegen aan de wereld en daar in het alledaagse leven gebruik van kunt maken. Het was ook meteen duidelijk dat het prototype toekomst heeft.’ Wim Witteveen, studentenbegeleider vanuit het Kadaster, beaamt dit. ‘Ik vond het geweldig om met dit team te werken. We hebben ook nieuwe ideeën gekregen. Alle benodigde technieken zijn beschikbaar. Ze moeten alleen bij elkaar gebracht worden. We hebben gezien dat het mogelijk is om een virtuele geleidelijn te gebruiken om iemand van A naar B te brengen. Het komende half jaar gaat het Kadaster een project uitvoeren om het concept verder uit te werken en anderen te stimuleren hierin een rol te gaan spelen. Vanaf medio april 2016 zijn we met dit project op het Java-eiland in Amsterdam aanwezig als onderdeel van EuropebyPeople.nl.’
Andere projecten uit de minor Smart World van Windesheim Flevoland zijn een zelfrijdende rolstoel met obstakeldetectie (indoor), Smart bed, Smart City Dashboard (wegenonderhoud voorspellen), Project AMI (een robotje dat de omgeving scant) en 3D gaming zone Lumièrepark.
