Op de dag van het interview is het stadhuis in lockdown en is het buiten 32 graden. Jan Hoek en ik fietsen daarom naar een koele plek in de Filmwijk. Hij is wethouder en zijn portefeuille past bij de toekomst van Almere: de duurzame groei van onze stad.
De echte verandering komt van mensen die zélf aan de slag gaan
Waar komt Jan Hoek vandaan?
‘Vanaf mijn studententijd heb ik in Amsterdam gewoond, vierendertig jaar lang. En nu zit ik dus in Almere. De dynamiek van de grootstedelijke regio trok mij altijd al enorm. In Amsterdam was ik geruime tijd bestuurder van een stadsdeel. Prachtig om te zien hoe inwoners de stad maken zoals hij is. Ik ben van huis uit jurist. Juist vanwege deze achtergrond streef ik naar een ordentelijk bestuur, waarin inwoners daadwerkelijk gehoord worden en waarin ze een fatsoenlijke reactie terugkrijgen. Ik ben ervan overtuigd dat we samen de stad kunnen maken, het hoeft echt niet alleen van de gemeente te komen. Ik ben sterk voorstander van bewonersinitiatieven en tijdens de stadsgesprekken over de toekomst van onze stad voel ik de passie van de Almeerder.’
Jouw partij is GroenLinks, hoe past dat in de stad?
‘Ik ben groen uit noodzaak en links uit overtuiging. De wereld vergroenen is in het belang van alle mensen. Het helpt tegen klimaatverandering en geeft alternatieven voor grondstoffen die opraken. Bovendien: wonen in een groene wijk maakt mensen gelukkig. Verder weten we allemaal dat fossiele energie de komende jaren duurder wordt. Het plaatsen van zonnepanelen op je huis is uiteindelijk kostenbesparend. We zitten in een tijd van enorme klimaatuitdagingen, en het zou jammer zijn als mensen zeggen ‘Het zal mijn tijd wel duren’, terwijl we actief kunnen werken aan een duurzame stad. Toch is het vooral de keuze van de Almeerders of ze duurzamer willen leven. De overheid kan regels opleggen, maar de echte verandering komt van mensen die zélf aan de slag gaan. Of ze nou zonnepanelen op hun dak leggen, hun afval beter scheiden of een elektrische auto kopen.’
Gebeurt er op duurzaam gebied veel in Almere?
‘Op bedrijventerrein De Vaart zie je verstandige ondernemers overstappen op duurzame energiebronnen. Er zijn nu discussies gaande: hoe leggen we een warmtenet aan, stappen we over op waterstof of op elektriciteit? Dat soort keuzes maken we het liefst samen met bewoners en bedrijven. Veranderen van energiebron is ingrijpend. Dan kun je bijvoorbeeld ineens niet meer op gas koken, maar moet je dat doen op inductie. Ooit zag ik er zelf tegenop, maar nu vind ik het reuzemakkelijk.’
In Almere pak je toch snel even de auto…
‘Zo denken veel Almeerders blijkbaar. En dat vond ik best gek toen ik hier kwam wonen. Terwijl we een prachtig busbaan- en fietspadnetwerk hebben, kriskras door de stad! Daardoor ben ik op de fiets vaak sneller bij een afspraak dan met de auto. Het is nog een hele opgave om Almeerders op de fiets te krijgen, maar de stijgende verkoop van elektrische fietsen helpt momenteel een handje. De aandacht voor ander vervoer dan de auto is één van de redenen, waarom we het gebied rondom het Station in het centrum opknappen. De stationshal krijgt een open karakter en verbindt de voor- en achterkant met meer groen. En niet onbelangrijk, er komt een grote bewaakte fietsenstalling. Dat voelt niet alleen veiliger, dat ís het dan ook.’
Is er veel veranderd in de twee jaar dat je wethouder bent?
‘Twee jaar geleden, bij de start van mijn werk, kreeg ik een rondleiding langs duurzame initiatieven in Almere. De duurzaamheidsagenda voor Almere die nu wordt uitgevoerd, kwam in die periode tot stand. Ik was blij verrast door zoveel projecten, waarvan de initiatiefnemers soms niet eens beseften dat ze eigenlijk heel duurzaam waren. Zo maakte ik kennis met mensen die supermarktvoedsel – dat anders weggegooid zou worden – ophaalden en verwerkten in heerlijke gerechten. In die tijd viel mij trouwens al op dat er veel circulaire bedrijfjes zitten op bedrijventerrein De Steiger in Almere Haven.’
Vertel daar eens wat meer over
‘Er is daar groep creatieven, die zich de ‘Makers van Almere’ noemt. Je vindt er talloze bedrijfjes die duurzaam produceren, recyclen en upcyclen. Ze verlengen de levensduur van oude meubels door die opnieuw te bekleden met trendy stoffen. En uit oude materialen maken ze allerlei woonaccessoires en kunst. Dit alles kwam samen in het Steigerfestival. Daar presenteerden afgelopen herfst dertig circulaire ondernemers hun producten. Voor Almere is De Steiger nu focusgebied voor het aantrekken van circulaire bedrijven. Drie bedrijven (Ruig & Geroest, Groen & Meer en The Crazy Smile, red.) wonnen deze zomer een aanbesteding om van het gebiedje tegenover kringloopwinkel Rataplan een visueel aantrekkelijke verblijfsplek te maken, met groen en circulaire materialen. Je ziet het, de bewoners van de plek maken er wat moois van. Ga er maar eens kijken als het klaar is!’
Om de hoek zit toch ook het Upcyclecentrum?
‘Klopt, en als gemeente ondersteunen we duurzame starters. Onderin het Upcyclecentrum zitten drie studio’s. Daar geeft de gemeente ondernemers letterlijk de ruimte om ons ‘afval’ om te vormen naar nieuwe producten. Unravelau bijvoorbeeld is een aanwinst in dit Upcyclecentrum. De onderneemster maakt Zero Waste-collecties, waarbij ze natuurlijke stoffen gebruikt. Binnenkort vestigt zich daar ook een goudsmid (Isolde de Ridder Sieraden) en 3-cycle die onder andere plastics met hun zelf ontwikkelde shredderfiets upcyclen naar bijvoorbeeld snijplanken. In veel afgedankte apparatuur zitten kostbare metalen. Boven het recyclingperron zit het belevingscentrum. Daar kan iedereen zien wat upcyclen is, wat ervoor nodig is en hoe het allemaal in z’n werk gaat.’
Tijd om het interview af te ronden. Jan stapt op zijn fiets. Hij heeft een werkafspraak met wethouder Lindenbergh. Samen gaan zij een rondje fietsen in het groene gebied van Almere-Pampus. Waar nog voldoende ruimte is voor een volgende stap in de duurzame ontwikkeling van onze stad. Waar een warme dag in de zomer al niet goed voor is.
