De nieuwe bibliotheek in het centrum bestaat tien jaar. Mooi moment voor een herinrichting. Sinds zij het gebouw aan het Stadhuisplein betrok, geldt de Almeerse bieb als voorbeeld voor tal van andere in heel Nederland. Vooral vanwege haar brede functionaliteit. Met de herinrichting komt de nadruk nóg meer te liggen op haar functie als huis-, studeer- en werkkamer van de stad.
Twee bevlogen boekenmensen, directeur Chris Wiersma (65) en leesconsulente Miriam Mikkers (29), vertellen over de herinrichting en de toekomst van de Almeerse bibliotheek, en over lezen in het algemeen. Chris gaat in juni met pensioen. Van zijn ruim dertig jaar in de bibliotheeksector werkte hij bijna de helft in onze bieb. In juni wordt ook de herinrichting afgerond, én vindt het openings- c.q. jubileumfeest plaats. Miriam is één van de jongere collega’s in Almere.
Hoeveel lees jij Chris, en wat betekent lezen voor jou?
‘Vorig jaar heb ik zestig boeken gelezen. Ik zit dus op een gemiddelde van meer dan één per week. Ik lees literaire boeken, boeken over geschiedenis, politiek en maatschappelijke ontwikkelingen. Ik ben lid van twee leesclubs. Ik vind vooral het plezier van het lezen belangrijk, ik haal kennis uit boeken en ervaar andere werelden. Ook geniet ik van taal.’
Miriam, hoe zit dat met jou?
‘Ik heb vorig jaar 102 boeken gelezen: da’s bijna twee per week. Omdat ik voorlichting geef op scholen, lees ik ook veel jeugdboeken. Verder houd ik van ‘young-adult’ boeken, waarin vaak maatschappelijke thema’s aan de orde komen, die herkenbaar zijn voor jongeren. Lezen betekent voor mij rust. Ik kan helemaal in een boek wegglijden, als het ware. Ik ben met boeken opgegroeid en wist ook al heel jong, dat ik in de bibliotheek wilde werken.’
Waarom krijgt de bibliotheek een nieuwe inrichting?
Chris: ‘Verschillende trends die we tien jaar geleden al zagen aankomen, hebben zich verder doorgezet. Er worden steeds minder boeken geleend. Mensen lezen nu eenmaal steeds minder. Maar op deze prachtige plek in de stad zijn we voor velen van grote betekenis. Er komen hier jaarlijks zo’n 900.000 bezoekers naartoe, overigens wél steeds vaker met een ander doel dan het lenen van boeken. Ze komen voor evenementen, films en voorstellingen, om (samen) te werken of te studeren en elkaar te ontmoeten in het nieuwscafé. Met de herinrichting gaan we mee met de tijd, en maken we de bieb toekomstbestendig. Het nieuwscafé wordt groter en komt direct bij de ingang. Op de plek van het huidige nieuwscafé komt een tweede filmzaal. Verder krijgen we meer ruimte voor workshops en komt er een medialab, terwijl we inmiddels al beschikken over een ‘hackerroom’. We beschouwen de bieb ook als een platform, waar andere organisaties activiteiten kunnen organiseren.’
Mensen komen steeds vaker met een ander doel dan het lenen van boeken
Wat betekent de herinrichting voor de boekencollecties?
Miriam: ‘De collectie voor volwassen wordt kleiner. De jeugdafdeling krimpt niet. Wel gaan we die wat spannender en eigentijdser maken. Verder gaan we meer gebruik maken van multimedia en robots, en willen we mogelijkheden bieden om te programmeren. Het is enorm belangrijk dat juist jongeren blijven komen en geïnspireerd worden om te lezen.’
Chris, jij werkt al heel lang in de sector, wat vind jij van deze ontwikkelingen?
‘Er is door de jaren heen behoorlijk wat veranderd. Kijk bijvoorbeeld naar treinpassagiers: vroeger zat men gezellig te lezen, nu kijkt iedereen op z’n telefoon. Ik vind het vooral zorgelijk dat kinderen en jongeren minder leesvaardigheden hebben. Dat belemmert hun ontwikkeling en uiteindelijk ook hun perspectief op de arbeidsmarkt. Over de herinrichting heb ik een dubbel gevoel. Ik vind het jammer dat mensen zichzelf dingen ontzeggen door niet te lezen. Ze missen daardoor veel plezier en kennis, en leren minder goed om zich te verplaatsen in anderen of in andere situaties. Toch vind ik ’t buitengewoon interessant, wat er allemaal gebeurt. Als bibliotheek willen we aansluiten op wat mensen willen en verwachten, en er tegelijkertijd voor zorgen dat ze nieuwsgierig en geïnteresseerd blijven in de wereld om hen heen. Ons doel is om lezen en andere vaardigheden te stimuleren. En dan met name de zogenaamde 21e-eeuwse vaardigheden.’
Hoe zien jullie de toekomst van de bieb?
Miriam: ‘Lezen en boeken blijven de verbinding tussen alles wat we in de bibliotheek ondernemen. Ik verwacht dat de bieb in de toekomst gaat fungeren als een soort cultureel centrum, waar bezoekers met verschillende achtergronden elkaar ontmoeten, meedoen aan activiteiten en samenwerken. Een plek waar ze op ideeën worden gebracht. Ik hoop écht dat we jongeren inspireren om af en toe een boek open te slaan. En dat het fenomeen lezen haar ietwat suffe imago van zich afgooit. We gaan de goede kant op: je ziet nu al dat boeken steeds vaker gekoppeld worden aan hippe websites of apps.
Chris: ‘Ik geloof in de toekomst van de bibliotheek, zoals we deze nu gaan vormgeven. En ik ben ervan overtuigd, dat boeken altijd van grote betekenis zullen blijven.’
