Je moet het niet doen vanwege de voedselschandalen. Die vallen best mee: ons voedsel is over het algemeen veilig. Maar hé, wat is zelf verbouwd eten toch razend lékker. En niet te vergeten: wat is het leuk om te doen!
Een jaar of twee geleden werd een reclamespotje van Jumbo bekroond. Een man die wel wat weg had van een tuinkabouter was fanatiek aan het moestuinieren, tot ergernis van vrouw en kinderen. Want getver, er zat allemaal zand en klei aan die groenten! Terwijl ze er in de schappen van de super toch zo glimmend schoon bij lagen. Dáár moest je dus zijn… Je kunt je ergeren aan zo’n spotje, maar eigenlijk is het goed nieuws dat een super zich geroepen voelt om de voordelen uit te leggen van gekochte boven zelfverbouwde groenten. Dat betekent immers dat er steeds meer Nederlanders zijn, die begrijpen waar hun eten vandaan komt en die weten dat je je eigen groenten alleen maar even af hoeft te spoelen, om lekkerder te eten dan die supermarktgangers die niet beter weten. Want echt, groenten die je zelf verbouwt, smaken stukken beter. En dat zit niét tussen de oren. Immers: wat je uit eigen grond haalt, is geen dagen onderweg voordat het op je bord ligt. Bovendien krijgt het van jou aandacht die veel boeren onder de prijsdruk van de grootwinkelbedrijven zich niet kunnen veroorloven. En tot slot kun je variëteiten verbouwen die je nergens in een supermarkt vindt – doorgaans omdat ze weliswaar veel meer smaak hebben, maar langzamer
groeien en dus voor de super te duur uitvallen.
Paradijs Almere
Wat winkels betreft zijn we op dat terrein in Almere niet onverdeeld gezegend. We hebben in deze hele stad sinds kort weer één gespecialiseerde groentewinkel, aan de Marktstraat in Haven. Verder zijn er nog wat buurtwinkels (meestal etnisch getinte) die groenten aanbieden. Maar voor een fiks percentage zijn wij toch aangewezen op het – laten we eerlijk zijn – niet opwindende aanbod uit de supermarkt. Terwijl onze stad aan alle kanten omringd wordt door boerenbedrijven! Almere is echter ook een tuinstad bij uitstek. De stad is opgezet met veel groen en het is dan ook niet raar, dat het fenomeen stadslandbouw is opgenomen in het beleid van de gemeente. Onze stad heeft een heus Ontwikkelcentrum Stadslandbouw, waarin de Universiteit van Wageningen een grote rol speelt. Wie even googelt, komt er veel over te weten.
Zelf aan de slag
Maar waarom zou je niet zélf aan de slag gaan? Om heerlijke dingen te laten groeien heb je aan een paar vierkante meter al genoeg; aan 10 m2 heb je zelfs voldoende om voor één persoon helemaal zelfvoorzienend te zijn! Dat betekent dat je met een stukje grond van 5 bij 8 meter voldoende moestuin hebt, om een gezin van vier personen van groenten te voorzien, vooral wanneer je investeert in een kasje. Bovendien is zelf moestuinieren gewoon érg leuk en beslist niet moeilijk, zeker niet in een tijd waarin je op internet alles kunt vinden. Op Facebook zijn er allerlei groepen moestuiniers die ervaringen met elkaar uitwisselen en elkaars vragen beantwoorden. Je hoeft niet eens extreem groene vingers te hebben om nog dit jaar te genieten van eigen bloemkool, worteltjes, courgettes, tomaten, aardbeien, tuinkruiden en zelfs aardappelen (met pootgoed uit de groentewinkel).
Ook zonder eigen tuin…
Zelfs voor mensen zonder tuin zijn er mogelijkheden. Je zou de eerste balkonmoestuinier niet zijn… Heb je een flink balkon, dan kun je overwegen een paar kweekbakken (meestal ca. 1 m2 groot) neer te zetten. Wie een beetje slim googelt, vindt de weg naar – al dan niet zelfgemaakte – irrigatiesystemen die voorkomen dat je op warme en droge dagen tientallen malen met gieters heen een weer moet zeulen. Zelfs wie op zijn balkon geen ruimte heeft voor dergelijke ’vierkantemeterbakken’ kan nog alle kanten uit. Er zijn creatieve oplossingen mogelijk met schoenenrekken, rekken van petflessen of zelfs kunststof boodschappentassen. Wie helemaal geen balkon heeft, kan zijn vensterbank gebruiken of een raamtuin creëren met een hangend systeem voor pepers, paprika, pompoenen, peterselie en dergelijke. Wie de juiste meststoffen gebruikt – en ook dat is een kwestie van gericht zoeken op internet – is bijna verzekerd van een smakelijk resultaat.
VOLKSTUINEN IN ALMERE
Niet alleen de schooltuin, maar ook de volkstuin zit in de lift. Menig volkstuincomplex heeft zelfs wachtlijsten. Niet verwonderlijk, want het is enorm leuk om een volkstuin te hebben. Oók al omdat je van je tuinburen heel wat wijzer kunt worden en er ook vaak gezellige sociale contacten aan overhoudt. Ga maar eens kijken bij de complexen die Almere rijk is, zoals bijvoorbeeld Het Spanningsveld, De Flevotuin of ONZE Volkstuin in de Kas, waar je zelfs onder glas verbouwt – dus met nog meer mogelijkheden en beschut tegen weer en wind.
De jeugd heeft de toekomst
Voor de supermarktcaissières die vertwijfeld een selderijknol omhoog houden en roepen ’Wat IS dit? Komt dat van Mars of zo?’, is waarschijnlijk geen redding meer mogelijk. Zij zijn opgegroeid met ouders die niet of nauwelijks konden koken. Voor hen komt voedsel vermoedelijk voor de rest van hun leven uit een plastic zakje, keurig gesneden, gewassen en gestreken. Gelukkig vinden veel andere jongeren het juist weer belangrijk te weten waar eten vandaan komt. Zij willen geen middelmatige kwaliteit. Dat hun komkommer niet helemaal recht is, vinden ze prima. Als hij maar smáákt. Sinds een paar jaar is het fenomeen schooltuintje aan een opmars bezig (zie kader). Het is enorm leerzaam voor kinderen om zelf groenten te verbouwen en bovendien: wat ze zelf hebben laten groeien, eten ze doorgaans ook zonder mopperen op, vooral als ze ook hebben geholpen met het bereiden!
De lente is een mooi startmoment
Dit seizoen, waarin de lentezon zich laat zien, is ideaal om de handen uit de mouwen te steken. Neem niet meteen te veel hooi op je vork, maar begin met een paar vierkante meter om te zien hoe het bevalt. Ga eens grasduinen op internet, zaai met de opgedane kennis wat tuinkruiden en zet een paar aardbeienplantjes neer – liefst van een smakelijk ras zoals de Lambada of de Mara des Bois – en geniet zo rond eind mei van je eigen zomerkoninkjes. Let maar op: je weet niet wat je proeft! Voor je het weet, heb je de smaak te pakken en vind je het elke keer jammer dat je noodgedwongen tóch nog even naar de super moet voor de groenten die daar weliswaar mooi liggen te glimmen, maar die het qua smaak grandioos afleggen tegen je eigen productie. Beloofd!
VINDPLAATS ZENIT
Googel dit Buitense project even, want het verhaal erachter is boeiend. Marjon de Hond – bekend als weervrouw van Omroep Flevoland – die er actief in is, vertelt over het schooltuintje dat haar dochter Lise er in groep 4 krijgt. ’Fijn project. Jammer dat de gemeente zo heeft geblunderd met de plaats van de omwalling. Daardoor was veel werk voor niets. We kunnen gelukkig in maart weer van start, met een teeltplan. De kinderen steken er veel van op en ook voor de meehelpende ouders – helaas niet iedereen; er zijn altijd ouders die vinden dat hun kinderen moeten oppassen dat hun nagels niet vies worden – is het fijn om zo met de kinderen bezig te zijn. In een tuintje van 0,8 bij 3 meter leren de kinderen bloemen telen en verschillende groenten kweken, zoals radijs, bieten, pompoen en aardappels, met een teeltplan erbij. Mijn beide dochters zijn in elk geval heel enthousiast. Dat merk ik ook aan hun belangstelling voor mijn eigen moestuintje thuis. Het zou fijn zijn als alle kinderen in Almere – en liefst in heel Nederland – een schooltuintje hadden. Ik vind het een heel belangrijk stuk educatie.’
DE MOESTUIN VAN PULCINELLA
Bij Pulcinella in Haven, het enige restaurant in Almere dat al langer bestaat dan de gemeente zelf, weten ze wel wat lekker is. Veel van de groenten die men in het restaurant op tafel zet, komen uit de eigen moestuin van de restaurateurs, een trend die overigens in heel Nederland steeds meer in opkomst is.
STADSLANDBOUW
Het fenomeen stadslandbouw begon in Detroit, de stad die door de neergang van de Amerikaanse auto-industrie een golf van armoede en verpaupering doormaakte. Er lag veel bouwgrond braak, die door burgers werd gekraakt voor het verbouwen van eigen voedsel, overigens met goedvinden van en zelfs aangemoedigd door toenmalig burgemeester Hazen Pingree. Uiteindelijk werd het concept dankbaar omarmd door de duurzaamheidsbeweging en ontstonden overal min of meer kleinschalige initiatieven op het gebied van stadslandbouw. Aanvankelijk vooral in de VS, maar geleidelijk aan ook in Europa en elders in de wereld. Niet alleen op braakliggende stukken grond maar ook in tuinen, op dakterrassen, op balkons en zelfs op daken van bedrijven.
